Για τους λαούς της Ανατολής, η συμμετοχή σε ένα άθλημα, κυρίως στις πολεμικές τέχνες (δυναμικά αθλήματα), δεν είναι απλά ένας τρόπος εκγύμνασης του σώματος, ούτε μόνο η αναζήτηση της νίκης, αλλά κάτι περισσότερο. Θεωρείται εκγύμναση του πνεύματος και παροχή στον αθλητή όλων εκείνων των στοιχείων που θα του είναι απαραίτητα στην καθημερινή του ζωή.
Οι πολεμικές τέχνες, σε μεγαλύτερο βαθμό από τα υπόλοιπα αθλήματα, προσφέρουν στους αθλητές, μια σειρά από στοιχεία/«εφόδια», τα οποία αποκτούν στο άθλημά τους και σχετίζονται με τον τρόπο διεξαγωγής του. Αναζητώντας τέτοιου είδους στοιχεία, η καθημερινή δραστηριότητα των πολεμικών τεχνών, δομεί στον χαρακτήρα του αθλητή ανθρώπινες αξίες όπως σεβασμό και υπακοή, αλλά και πολλά πνευματικά/ψυχολογικά στοιχεία: .....
Αποφασιστικότητα-αντιπροσωπεύει τη δύναμη της πρόθεσης, της θέλησης του καθενός να φτάσει στο στόχο του. Πηγάζει από το εσωτερικό κίνητρο του ατόμου και το ωθεί προς ένα στόχο. Εκφράζει τη δέσμευση για την «αποστολή» του αθλητή, την επιθυμία για επιτυχία. Για παράδειγμα, η ανοχή στον πόνο και η ταχύτητα εκτέλεσης είναι στοιχεία που είναι χαρακτηριστικά των αθλημάτων αυτών, και τροφοδοτούν τον αθλητή με την αποφασιστικότητα που τον διακρίνει στην καθημερινότητά του.
Θάρρος-αναφέρεται στην ικανότητα να ενεργεί κανείς παρά τον υπαρκτό φόβο. Εκφράζει την ικανότητα του ατόμου να ρισκάρει, με φόβο την προσωπική του υγεία πολλές φορές, να δράσει γρήγορα μη αναλογιζόμενος τις συνέπειες. Πολλές φορές οι καταστάσεις δείχνουν να ευνοούν την αποχώρηση αλλά για τον αθλητή των πολεμικών τεχνών «αυτός που τα παρατά δεν μπορεί να γίνει νικητής και αυτός που είναι και νιώθει νικητής δεν τα παρατά ποτέ» (a quiter never wins and a winner never quits).
Ισορροπία-η ικανότητα να διατηρεί ο αθλητής τα απαιτούμενα προς απόδοση στοιχεία (συγκέντρωση, προετοιμασία, έλεγχος του εαυτού, αυτοπεποίθηση, ενεργοποίηση). Στις πολεμικές τέχνες η ισορροπία των στοιχειών που απαιτούνται αποκτά ξεχωριστή αξία αναλογιζόμενος κανείς ότι η παραμικρή λεπτομέρεια μπορεί να κάνει τη διαφορά στον αγώνα. Ο αθλητής επιδιώκει να καλλιεργήσει όλα τα μέρη που απαρτίζουν την επιτυχημένη συμμετοχή, μαθαίνει να εστιάζει σε ό,τι σημαντικό και επικεντρώνεται στη δουλειά και τη σωστή προετοιμασία. Η αξία της περισσότερης, από άλλα αθλήματα, προσοχής στη λεπτομέρεια συνδέεται ασφαλώς με την προσπάθεια για ατομική προστασία στον αγώνα.
Εστίαση της προσοχής- ο αθλητής των πολεμικών τεχνών δουλεύει την συγκέντρωση σε κάτι συγκεκριμένο, έχει μάθει να εστιάζει είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά στο κατάλληλο στοιχείο. Έτσι, του δίνεται η δυνατότητα να ενεργοποιείται με βάση την ανάγκη της κάθε περίστασης και να στοχεύει τις πληροφορίες , οι οποίες του είναι απαραίτητες.
Αυτοέλεγχος- η προσπάθεια να συγκρατηθείς αναζητώντας την κατάλληλη ευκαιρία, η ενεργητικότητα την οποία προτρέπεις τον εαυτό σου να βγάλει, η αυταπάρνηση με την οποία συνεχίζεις μια δύσκολη και επίπονη μονομαχία, είναι στοιχεία που αν μη τι άλλο δηλώνουν άτομο με έλεγχο των προσωπικών του συναισθημάτων. Οι χαμηλοί τόνοι στους πανηγυρισμούς, η επιδοκιμασία και ανταλλαγή χειραψίας με τον αντίπαλο στο τέλος του αγώνα, ακόμη και όταν θέλεις να πανηγυρίσεις έντονα, σε «καλούν» να ελέγξεις τον εαυτό σου και να «μεταθέσεις» το συναίσθημά σου στην «ώρα του».
Ανθεκτικότητα-αναφέρεται τόσο σε σωματική όσο και σε πνευματική ανθεκτικότητα. Είναι η δυνατότητα να αντέχεις και να ξεπερνάς τις αντιξοότητες και τον πόνο, να «σηκώνεσαι» μετά την αποτυχία με σκοπό να συνεχίσεις για την επιτυχία. Διδάσκεσαι να μην τα παρατάς, να συνεχίζεις τον αγώνα σου, στοιχείο απαραίτητο για την αντιμετώπιση της κοινωνικής και προσωπικής καθημερινότητας.
Τα παραπάνω στοιχεία και πόσα άλλα ακόμη, αποτελούν τα ψυχοπνευματικά εφόδια του αθλητή των πολεμικών τεχνών. Ωστόσο δεν είναι πάντα αυτονόητα. Όπως και η γενικότερη έννοια του αθλητισμού έτσι και τα αθλήματα των πολεμικών τεχνών δεν είναι εξ΄ορισμού θετικά. Το κάθε στοιχείο και η κάθε έννοια αποκτούν την υπόσταση που συνηθίζουμε να τους δίνουμε. Αν διαχειριστούμε τον αθλητισμό και τις πολεμικές τέχνες με τον ωφέλιμο τρόπο τότε μόνο θα αποβούν ωφέλιμα στους συμμετέχοντες.
Ζαρώτης Ιωάννης, Ψυχολόγος – Αθλητικός Ψυχολόγος